Në Shqipëri, politika e fadromës nuk është një praktikë e jashtëzakonshme, por pjesë përbërëse e një regjimi periodik hapësinor që fshin me pseudo-legjitimitet forma organike të lidhjes me territorin. Prishjet e bizneseve të vogla, dëbimet e banorëve përmes politikave zhvillimore, privatizimi dhe shfrytëzimi i burimeve ujore; të gjitha këto nuk janë thjesht akte teknike, por përshfaqje të fuqizimit dhe legjitimimit të atyre që studiuesja e sociologjisë dhe ekonomisë së globalizmit Saskia Sassen i quan formacione grabitqare (predatory formations). Këto formacione operojnë si një aleancë ndërmjet kapitalit financiar, shtetit dhe sistemit ligjor. Ato veprojnë nga brenda institucioneve për të përvetësuar toka, pasuri, e të drejta komunitare. Dhuna është arbitrarisht e mbështetur nga ligji, e ajo, sipas Sassen, prodhon dëbime (expulsions), jo vetëm fizike, por edhe simbolike, duke fshirë nga hapësira lidhjet territoriale dhe kujdesin për vendin, të afërmin e mikun...
Shfaqja e shtetit me fadroma, apo shkrirja e imazhit të tij me fadromën që vjen për të shembur shtëpinë apo biznesin privat të dikujt, është bërë një nga shprehjet më të zakonshme të dekadës së fundit të qeverisjes. Përballë fadromës së shoqëruar me polici, banorët përpiqen të argumentojnë. U duhet të thonë se janë pro ligjit, sepse janë paraqitur si antiligjorë; u duhet të dëshmojnë se ndërtimet janë bërë me djersë, sepse janë akuzuar për fitime të pandershme; u duhet të tregojnë “kulturë”, sepse janë akuzuar si të pakulturuar apo të prapambetur...
Qëndresa Qytetare ka dorëzuar dje në Prokurorinë e Posaçme Anti-Korrupsion një kërkesë përmes së cilës kjo organizatë kërkon të hetohen dhe të dënohen në rast verifikimi të shkeljeve të 22 kryetarëve dhe ish-kryetarëve bashkiakë. Përmes një analize ligjore realizuar nga hulumtuesi Dhimitër Zguro, Qëndresa Qytetare pasqyron një tablo të shkeljeve të Kodit Zgjedhor…
Në secilin organizim të Pallatit të Kulturës në Kamëz, por edhe të Bashkisë Kamëz në tërësi, asnjëherë nuk mungon fjalia që rrotullohet rreth falenderimit, speciales, veçantisë, kujdesit të Rakipit. Idhulltaria e shfrenuar që pjellë absurdin, nga i cili edhe Beckett e Ionesco do kishin mbetur të habitur, është shpërfaqja më e shëmtuar e tentativës për t’i dhënë emër, e krijuar pronësi individuale kryetarit. E gjitha për t’u përdorur si industri e shumëfishimit të votave dhe zgjerimit të elektoratit…
“Si një element tradicional shqiptar me rrënjë të thella në kulturën e banuesve të zonës, qilimi është një element i cili shton vlera në hapësirat e shtëpive dhe sidomos përgjatë ecjes. Duke dashur të përcjellim këtë ndjesi në hapësirat publike të zonës, elementë dekorativë të qilimit ftojnë banorët që të përdorin shëtitoren.” Ky paragraf gjendej i shkruar në tabelën e njoftimit të punimeve për ndërtimin e shëtitores “Bashkim Gazidede” në Bathore…
Antonela Pepkolaj| 19.07.2022 | nyje.al*Ky është një portretizim bazuar në histori të vërtetë, rrëfyer nga një banore e Kamzës. Mera u fejua kur ishte 11 vjeçe. D.m.th e fejuan. Ishte e gjatë, e bardhë, e brishtë, e heshtur, syshkruar dhe kureshtare. Tash është vetëm e gjatë. I shoqi, asokohe, ishte 30 vjeç, i rritur vetëm me të atin, dy vëllezër dhe një motër. E ëma i vdiq në spital. Nuk dihet nëse vdiq nga fruthi apo nga orteku i bores …
Antonela Pepkolaj | 19.06.2022 | nyje.al Klodi është nga ata tropojanë që është krenar që është nga Tropoja, i cili flet për vendlindjen e tij sikur po flet për ndonjë veçori të karakterit të vet. Një takim i parë me Klodin është një eksperiencë mjaft e gjallë. Klodi është tipi ekstrovert dhe i zhdërvjellët, humori i të cilët, shpesh me nuanca ‘kuq e zi’ nuk anashkalohet të paktën pa nënqeshje. Ai është një banor i Kamzës, në zonën e Bathores, …
Antonela Pepkolaj | Portretizim letrar | 15.06.2022 | Prej kupës së qiellit kumbon një zheg i paparë, që duket sikur e avullon diellin brenda horizontit të dy syve. Ajri drithëron krejt peizazhin dhe i bën të duken varrezat përbri kodrinës ku po qëndroj, si një tufë me njerëz që vuajnë nga ankthi. Ngjyrat shkëlqejnë aq shumë, kombinohen dhunshëm, si tekstura e një stofi të lirë. Ullinjtë shpërndajnë fresk dhe hije. Bari reflekton aromë dheu të ftohtë dhe, tutje në të …
Antonela Pepkolaj| 08.06.2022 | nyje.al Nën Shqipërinë komuniste, një mësuese e gjuhës angleze, kërkon Zotin që s’e ka njohur kurrë dhe i lutet në ditaret të cilat i ruan të kyçura me çelës. Një vit para rrëzimit të bustit të Enver Hoxhës, Besa Shapllo, mësuesja, vendoset në kontakt me një çift amerikan, të cilët e njohin me fjalën e Zotit dhe i dhurojnë Biblën, gjë të cilën ajo e interpreton si përgjigjia e Zotit ndaj lutjeve të saj. Duke ndjerë …
Antonela Pepkolaj | 26.05.2022 | nyje.al Në hyrje të rrugës Roma, ndodhet qendra Dandelion; qendër edukuese dhe argëtuese për fëmijë. Klodiana Prençi, një e re nga Kamza, vendosi të themelonte këtë qendër duke qenë se e pa të nevojshme për një qytet si Kamza meqë shërbime të tilla i mungojnë nevojave të qytetarëve. Themelimi në fillim nisi si projekt, një thirrje për sipërmarrje për vajza dhe gra në Kamëz, në të cilën Klodiana aplikoi dhe fitoi, mandej, kjo nismë mori trajtat …
Ronald Qema | 10.05.2022 | nyje.al Që prej vitit 2012, për arsye nga më të ndryshmet, stinën e verës e kam kaluar duke punuar, sadopak, kudo ku mundesha. Por, dy verat që kurrë s’do më shqiten nga mendja janë ato të viteve 2016 dhe 2017. Punoja në fasoneri. Mbaj mend që tashmë i kisha mbushur 17 vjeç dhe ishte disi më e pranueshme që të punoja në fabrikë, ndonëse ka pasur raste boll që kanë punësuar edhe më të rinj. …
At Shtejfën Gjeçovi dje kishte 150-vjetorin e lindjes. Ndaj këtu po shtrojmë dy-tri fjalë, të cilat janë reflektime për një traditë kërkimore antropologjike në fushën e kanunit, shtetit dhe politikës në studimet antropologjike, që zë fill prej punës së at Gjeçovit….
Kanë ekzistuar rryma të ndryshme në art, të cilat kërkojnë të nxjerrin në dritë lidhjet e njeriut me natyrën. Në shoqërinë tonë të vogël, të zënë me halle ekzistenciale, moderniste e modernizuese, lëshuar shpeshherë në mohe e kotësime, raporti me natyrën u pa herë si tepri e herë si mungesë. “Trivet” vjen me një ftesë për të kthyer shikimin estetik dhe etik kah një lidhnie mes njeriut e botës përreth…
Do të parashtrohen tri histori, të cilat lidhen me emigrimin e pas viteve 1990. Pas parashtrimit do të bëj një reflektim të shkurtër antropologjik. 1.I shpronësuar, tokë shteti, shtëpi me anza. AC është rreth të 80-ve. Ka mbaruar së kosituri një parcelë aty pranë. Është maj 2009, prag zgjedhjesh të përgjithshme. Ulemi për kafe dhe biseda zë fill për tokën, shtëpinë, fëmijët. Pjesë e kësaj bisede është procesi i “të ngulurit këtu”…
Jashtë trajtimit psikoanalitik, menaxhimi i një psikotiku është padyshim trazues. Herë pas here kam bërë vërejtje kritike e të mprehta për prirjet moderne në psikiatri, për përdorimin me lehtësi të tepruar të dridhjeve elektrike dhe lobotomitë tepër drastike. Për shkak të këtyre kritikave që kam shprehur, dua të jem i pari që njeh vështirësinë e skajshme që përfshin detyra e psikiatrit dhe sidomos e infermierit mendor. Pacientët e çmendur gjithmonë përbëjnë një barrë të rëndë emocionale për ata që kujdesen për ta. Do mund t’i falim ata që bëjnë këtë punë nëse bëjnë gjëra të tmerrshme. Kjo nuk do të thotë, megjithatë, që duhet të pranojmë çfarëdo që bëjnë psikiatrit dhe neurokirurgët si të arsyeshme sipas parimeve të shkencës…
Është mbjellë, tashmë gjerësisht, në vetëdijen kolektive konstrukti emotiv i dukurisë së mërgimit: silueta të kërrusura mbi bastun, projektime bebëzash të lagura dhe ajër i jonizuar me trishtim. Por përtej keqardhjes, hidhërimit, mbase edhe dëshpërimit, ky fenomen ka si valvulë presioni plot e përplot shprehje artistike. Një e tillë janë edhe poezitë e këndshme të Shqiptar Osekut dhe Entela Tabakut. Poezitë e tyre të botuara në një vëllim të quajtur “Enciklopedia e mërgimit”, ku të dy janë bashkautorë, janë konstatime të holla mbi natyrën, sensacionet dhe përvojën e të qenit emigrant, pra – i huaj. E gjithë përvoja e mërgimtarit përshkruhet në gjuhë lakonike të pambingarkuar stilistikisht, që të tejçon një ndjesi zbrazëtie emocionale, gjë që i jep poezive një sens kobi apokaliptik (nganjëherë, mbase edhe të tepruar)…
Intervista e mëposhtme përshkruan gjithë historinë moderne të Palestinës dhe të asaj të ndërlidhur me të nga fundi i shekullit të XIX deri në ditët e sotme. Temat prekin lindjen e sionizmit, qeverisjen britanike të kolonive dhe trashëgiminë e saj në lindjen e shtetit të Izraelit, mënyrën e tij të qeverisjes, implikimet e luftërave antikoloniale, dinamikat e brendshme të lëvizjes palestineze për çlirim dhe marrëdhënien e saj me lëvizje në vendet e tjera arabe, historinë e negociatave për përfundimin e konfliktit dhe përpjekjen e Izraelit vitin e fundit – të cilësuar nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë si përpjekje që, sipas të gjitha gjasave, përbën gjenocid ndaj popullit palestinez – për çlirimin e pengjeve të marrë nga Hamasi pas sulmit të 7 Tetorit 2023 dhe për zhdukjen e këtyre të fundit…
Viti 2012, kur bota ish e shqetësuar për fundin e afërt të datës 21 dhjetor, se kështu thoshte një kalendar i vjetër nga fiset Maja, ndërsa ti luaje futboll me çunat e lagjes, deri sa të merrnin me dhunë në shtëpi. Bota nuk u shkatërrua, vitet kaluan dhe ti e le futbollin. Jo për fajin tënd, ama kështu erdhën kohët.
