Shumë më herët se uria të pushtojë trupin, ajo fillon të lëkundë strukturën e gjuhës — shuan qartësinë, shkatërron ritmin dhe lë pas mbetjet e brishta të mendimit. Çka nis si paragraf i rrjedhshëm, shpërbëhet në fragmente, derisa gjithçka që mbetet është dridhja e pavullnetshme e një mendjeje aq të uritur sa nuk mban dot më kuptimin. Ndaj, përpara se gjuha të më braktisë krejtësisht, po e shkruaj këtë – jo për t’u kuptuar se sa për të lënë gjurmë; për të lënë pas formën e një mendimi, përpara se të zhbëhet në heshtje. Përpiqem të përhumbem me punë, të harroj, qoftë edhe për një çast, këtë dhimbje që mbështjell qytetin tonë të vogël dhe të rrethuar. Nuk është thjesht dhimbje shpirtërore apo vajtim – ndonëse ka me bollëk nga të dyja – por një uri e vërtetë, e pamëshirshme, që të gërryen nga brenda, që nxjerr krye me një ulërimë të ulët e të pandërprerë, që dridhet në trup si një rrahje e dytë zemre. Më ngjitet pas brinjëve si një mallkim i pëshpëritur aq shumë sa nuk zhbëhet dot më. Me gjithë përpjekjet e mia për ta hequr mendjen – duke palosur të njëjtën këmishë për të disatën herë, duke përkthyer një varg të njohur, duke trazuar kripën në ujë të valuar, a thua se ajo do të mundte të ndryshonte diçka — uria rikthehet sërish, me një autoritet të heshtur, si tymi që ngjitet nga çarje të padukshme në dysheme. Gërmat në ekranin tim mjegullohen. Fjalët që dikur i përdorja me lehtësi tani më rrëshqasin nga duart, më ikin, a thua se edhe ato duan të arratisen nga ky vend...
Në Shqipëri, politika e fadromës nuk është një praktikë e jashtëzakonshme, por pjesë përbërëse e një regjimi periodik hapësinor që fshin me pseudo-legjitimitet forma organike të lidhjes me territorin. Prishjet e bizneseve të vogla, dëbimet e banorëve përmes politikave zhvillimore, privatizimi dhe shfrytëzimi i burimeve ujore; të gjitha këto nuk janë thjesht akte teknike, por përshfaqje të fuqizimit dhe legjitimimit të atyre që studiuesja e sociologjisë dhe ekonomisë së globalizmit Saskia Sassen i quan formacione grabitqare (predatory formations). Këto formacione operojnë si një aleancë ndërmjet kapitalit financiar, shtetit dhe sistemit ligjor. Ato veprojnë nga brenda institucioneve për të përvetësuar toka, pasuri, e të drejta komunitare. Dhuna është arbitrarisht e mbështetur nga ligji, e ajo, sipas Sassen, prodhon dëbime (expulsions), jo vetëm fizike, por edhe simbolike, duke fshirë nga hapësira lidhjet territoriale dhe kujdesin për vendin, të afërmin e mikun...
Ky është stacioni i Universitetit Bujqësor që shënjon dhe hyrjen faktike në territorin e bashkisë Kamëz. Mund ta konsiderojmë si hapësirën publike ndoshta më të gjelbëruar në urbanen e Kamzës, kjo prej harlisjes së bimësisë që vjen nga banesa ngjitur. E sjell këtë imazh në nisje të kësaj analize duke marrë shkas nga politikat e gjelbërta të bashkisë në bashkëpunim me organizatat e shoqërisë civile që operojnë në qytet e që duket sikur mbyllin sytë dhe imagjinojnë një të ardhme plot “jeshillëk” kur të tashmes i tejkalojnë anës…
Të hënën u mbajt mbledhja e Këshillit Bashkiak Kamëz për muajin prill. Takimi u hap me falenderimet e Iris Luarasit ndaj Këshillit dhe Bashkisë Kamëz për miratimin e Planit Social 2024-2026. Ka një tendencë në rritje të bashkisë së Kamzës për të ftuar figura që ia lejojmë vetes t’i quajmë intelektualë me popullaritet, me të cilët të mund të shpërlajë imazhin e saj kur flitet për menaxhim qyteti dhe politika kulturore. Si shumë të tjerë, edhe intelektualja në fjalë, sapo hap gojën për t’u shprehur për Kamzën…
Një sallë e re për mbajtjen e aktiviteteve politike i është shtuar qytetit të Kamzës. Në shkollën 9 -vjeçare “Demokracia” të rindërtuar, në një sallë të mbushur me gjimnazistë, kryetari i Bashkisë Kamëz, Rakip Suli firmosi marrëveshjen me ministren e arsimit për Kartën e Studentit këtë të mërkurë. Bën shumë sens që ajo sallë të jetë e mbushur me gjimnazistë sepse ndonëse vendimi për subvencionimin e transportit urban nga linjat e qytetit është marrë që …
Antonela Pepkolaj | 05.12.2022| nyje.al Kusht për mbijetesë mund të jetë përshtatja; diferencimi nga të tjerët; njohja e Tjetrit si mënyra me të cilën shquajmë veten; apo vrasja e Babait për të afirmuar veten. Në rastet në të cilat Tjetri tashmë të ka diferencuar nga vetja dhe nuk dëshiron të asocionohet me ty, kjo lë pak ose aspak hapësirë për t’u përshtatur, apo për mbijetesë. Mbijetesa bëhet një çështje e brendshme, që i përket unitetit, i cili ekziston falë një …
Ronald Qema | 01.11.2022 | nyje.al “Nuk ishte e qara e famshme e lumturisë. Ishte ajo e qara që të permbyt kur ndihesh dobësisht fatkeq. Kur dikush ndihet fuqimisht fatkeq, atëherë vërtet ia vlen të qajë, i shoqëruar nga të dridhurat, nga përpëlitjet dhe, veçanërisht, nga publiku. Mirëpo, kur, përveçse fatkeq, ndihesh edhe i dobët, kur nuk ka vend per rebelimin, sakrificën apo heroizmin, atëherë duhet qarë pa zë, pasi askush s’mund të ndihmojë dhe je i vetëdijshëm se kjo …
Antonela Pepkolaj | 27.10.2022 | nyje.al Pjesa e dytë Gjyshen nuk e ka mësuar njeri të jetë krenare, as egoiste, përkundrazi, por e kanë mësuar të jetë e drejtë. Në mundin e saj për të qënduar e drejtë, ka zhvilluar një forcë karakteri më të ashpër se ajo e njerëzve vetjakë. Në mendjen e saj, nëse e nderon jetën tënde, natyra të nderon ty. Kështu e gjykonin fshatarët vendimin e saj për të braktisur fëmijët e vet, si diçka që …
Antonela Pepkolaj | 27.10.2022 | nyje.al Fotografi nga arkivi familjar, Pukë 1985 Për gjyshen flasin njësoj siç flitet për një mrekulli; si për një dukuri të rrallë dhe fantastike që i bën përftuesit e saj të ndihen të prekur nga fati. E rrallë pse ishte një njeri që gëzonte atribute në vlera sipërore: nuk ishte thjesht e bukur por më e bukura, më punëtorja, më e drejta dhe, si për ironi, njeriu i cili është munduar më shumë. I gjithë …
Antonela Pepkolaj | 26.09.2022 | nyje.al Himeni dhe heshtja për gratë, në pjesën më të madhe të rasteve, jane bileta për një jetë të mbushur me abuzime të të gjitha formave. Dhe, ndërsa ndonjëherë me vullnet të lirë, ndonjëherë për hesap të familjes, vajzat e reja zgjedhin t’ia falin rininë dhe kohën e tyre, një stili të caktuar jetese, më shumë sesa një personi, kjo përbën e thënë me një fjali, një histori klasike dashurie në qytetin tonë. Klotilda ishte …
Antonela Pepkolaj | 06.08.2022 | nyje.al “Me jetue né Provinc, Me ec, e me ec, deri né rraskapitje, Me hy mespérmes turmés, Né metropol. Aromén e parfumit me trazue me rrugén e zhurmshme, Me trotuaret ambulant. Me ec, pa u ndal. Me ba’ si e lumtur, Me ndérrue té folurén, Gegnisht e Tosknisht vramull me i ba’… E népér turmé me hy’. Me u ba’, njé me realen. Me u pajtue me hapésiren. Me té voglén.. me bardh e zi.. …
Përse me tezën e Ukshin Hotit sot, pikërisht sot? Do mund të përmendeshin shumë mirë një sërë arsyesh. Por nuk dua të përmend e të merrem as me zhvillimet politike globale; as me “kohët interesante” në kuptimin e shprehjes që mendohet se është kineze; as me risitë e rizgjedhjes së D. J. Trump si president i ShBA-së – e me heqjet e fondeve ndaj ministrive e SPAK-ut; as me implikimet sa i përket BE-së sidomos në aspektin e sigurisë ushtarake e tjetërsoj; as me zhvillimet gjeopolitike rajonale, përfshi këtu protestat në Serbi kundër korrupsionit dhe Vuçiçit; as me faktin që ka zgjedhje të përgjithshme parlamentare në të dyja republikat shqiptare së afërmi; as me faktin që prospekti i integrimit në BE është pikë kyçe e strategjisë së partisë mbizotëruese në Shqipëri – me idenë që mundësisht deri në 2028-n, pra muaj përpara zgjedhjeve të radhës të rregullta të 2029-s, në të cilat pritet të rifitojë po ajo Parti Socialiste…
Dy ndërdyzime i paraprijnë idesë nëse duhet shkruar më për temën e “Shtetit të Bektashinjve”. E para ka të bëjë me natyrën komike të propozimit, ndërsa e dyta me faktin se kjo ide prek apo cenon një prej tabuve shoqëri-krijuese. Edhe në këtë përsiatje analiza do të bëhet nën dritën e antropologjisë politike që bën bashkë teorinë e ‘shtetit teatër’, rrengshorit, dhe antropologjisë të së keqes…
Tashmë “tranzicioni” ka marrë fund, ose do të na shoqërojë gjithë jetën në forma të ndryshme. Na duhet një shteg a disa shtigje kuptimësore të rendit politik që po formësohet, ose formësuar tashmë. Kjo ese shtron disa reflektime për ‘shtetin teatër’ dhe marrëdhënien e tij me oligarkinë…
Ne, përfaqësuesit më të vjetër të asaj që sot quhet “Shkolla e Frankfurtit”, së fundmi jemi akuzuar me zell për dorëheqje. Sipas kësaj akuze, ne zhvilluam elemente të një teorie kritike të shoqërisë, por nuk ishim të gatshëm të nxirrnim prej saj pasojat praktike. Nuk ofruam programe veprimi, as nuk mbështetëm veprimet e atyre që u ndjenë të frymëzuar nga teoria kritike. Nuk do të merrem me pyetjen nëse kjo mund të kërkohet nga mendimtarët teorikë, të cilët janë instrumente relativisht të ndjeshme dhe aspak të paprekshme nga tronditjet. Qëllimi që u bie atyre në një shoqëri të bazuar në ndarjen e punës mund të jetë i diskutueshëm; ata vetë mund të jenë të deformuar prej saj. Por, njëkohësisht, janë edhe të formuar nga ajo; natyrisht, nuk mund ta shfuqizojnë, thjesht me forcën e vullnetit, atë çka janë bërë. Nuk dua të mohoj elementin e dobësisë subjektive që i përket përqendrimit të ngushtë në teori. Megjithatë, mendoj se më e rëndësishme është ana objektive…
Në këtë kapitull propozoj të sjell për diskutim idenë e përdorimit të një objekti. Tema shoqe e marëdhënies me objektet më duket mua se ka marrë vëmendjen tonë të plotë. Ideja e përdorimit të një objekti nuk është, ama, shqyrtuar aq shumë dhe mund madje të mos jetë studiuar specifikisht. Ky punim mbi përdorimin e një objekti buron prej përvojës time klinike dhe është përvijim i drejtpërdrejtë i zhvillimit tim të posaçëm. Nuk mund të marr për të mirëqenë, sigurisht, që mënyra si janë zhvilluar idetë e mia është ndjekur edhe nga të tjerët, por do doja të vija në pah se ka patur një sekuencë dhe rendi që mund të gjendet në këtë sekuencë i përket evoluimit të punës sime…
Në tarracën e një ndërtese dykatëshe në Rrugën “Demokracia”, në Bathore, diellin nuk e pengon asnjë përmasë betoni. Është i ftohtë janari. Regjistruesi xhiron. “Unë kam pas një vetëgjykim”, thotë Klodi. “Kam ba 9-vjeçaren, jo fort larg prej këtu. Ishte e mbushur me tiransa dhe jugorë. Deri vonë nuk e pranoja që isha nga Bathorja, sidomos kur takoja persona që s’janë t’zonës. Bathorja shihej edhe ma poshtë se Kamza.” Klodi, Diana, Roni, Fidi, të tjerë që vijnë e na gjejnë në bisedë, rrinë, varin kokën e dëgjojnë, i përkasin gjeneratës Zeta, me një stil jetese larg kafeneve, qendrave tregtare dhe tërheqjeve të tjera sociale. Mes tyre dhe familjeve të tyre nuk ka ndonjë dallim të madh në të ardhurat financiare, në llojin e shtëpisë që kanë ndërtuar, në mjetet e transportit (autobus, biçikleta) që përdorin, në vullnetin për arsimim dhe në arritjet që kanë fituar. Pa harruar punën më vete apo në grup me vetëgjykimin, për të cilin flet Klodi, më shumë i provuar nga prindërit, apo fëmijët më të mëdhenj të familjes, mijëvjeçarët, në kohën kur Kamza dhe Bathorja si pararojë e saj, nuk kishte asfalt, ujë, kanalizime e drita…
Viti 2012, kur bota ish e shqetësuar për fundin e afërt të datës 21 dhjetor, se kështu thoshte një kalendar i vjetër nga fiset Maja, ndërsa ti luaje futboll me çunat e lagjes, deri sa të merrnin me dhunë në shtëpi. Bota nuk u shkatërrua, vitet kaluan dhe ti e le futbollin. Jo për fajin tënd, ama kështu erdhën kohët.
