Në Shqipëri, politika e fadromës nuk është një praktikë e jashtëzakonshme, por pjesë përbërëse e një regjimi periodik hapësinor që fshin me pseudo-legjitimitet forma organike të lidhjes me territorin. Prishjet e bizneseve të vogla, dëbimet e banorëve përmes politikave zhvillimore, privatizimi dhe shfrytëzimi i burimeve ujore; të gjitha këto nuk janë thjesht akte teknike, por përshfaqje të fuqizimit dhe legjitimimit të atyre që studiuesja e sociologjisë dhe ekonomisë së globalizmit Saskia Sassen i quan formacione grabitqare (predatory formations). Këto formacione operojnë si një aleancë ndërmjet kapitalit financiar, shtetit dhe sistemit ligjor. Ato veprojnë nga brenda institucioneve për të përvetësuar toka, pasuri, e të drejta komunitare. Dhuna është arbitrarisht e mbështetur nga ligji, e ajo, sipas Sassen, prodhon dëbime (expulsions), jo vetëm fizike, por edhe simbolike, duke fshirë nga hapësira lidhjet territoriale dhe kujdesin për vendin, të afërmin e mikun...
Shfaqja e shtetit me fadroma, apo shkrirja e imazhit të tij me fadromën që vjen për të shembur shtëpinë apo biznesin privat të dikujt, është bërë një nga shprehjet më të zakonshme të dekadës së fundit të qeverisjes. Përballë fadromës së shoqëruar me polici, banorët përpiqen të argumentojnë. U duhet të thonë se janë pro ligjit, sepse janë paraqitur si antiligjorë; u duhet të dëshmojnë se ndërtimet janë bërë me djersë, sepse janë akuzuar për fitime të pandershme; u duhet të tregojnë “kulturë”, sepse janë akuzuar si të pakulturuar apo të prapambetur...
nyje.al | 17.10.2022 Kanë kaluar tre vite që prej fatkeqësisë natyrore të tërmetit, që ngjau më 26 nëntor 2019, dhe ndryshe nga çfarë propagandohet ditë për ditë nga rrjetet sociale të pushtetit, shumë banorë janë ende të parehatuar dhe të shqetësuar për kushtet e jetesës në banesat e reja. Disa prej banorëve të Valiasit, zonës së shpallur për rindërtim dhe zhvillim të detyruar me vendim nr. 22/2020, kanë kontaktuar redaksinë tonë dhe na kanë ftuar për të parë më nga …
Grupi Ata | 13.10.2022 | nyje.al Nyjëtime Ekofeministe mblodhi rreth vetes disa prej grave dhe vajzave më të zëshme e të angazhuara në lëvizjet mjedisore në Shqipëri. Ky takim erdhi pas një periudhe reflektimi mbi mundësitë dhe hapësirën që lëvizje mjedisore kanë hapur për të folur rreth tyre. Siç e kemi parashtruar edhe më përpara në të tjera takime dhe debate, nuk ka lëvizje komunitare më të përhapura në territor sesa rezistencat e komuniteteve nëpër fshatra të Shqipërisë për të …
nyje.al | 12.09.2022 Laknasi dhe Valiasi, dy lagjet e Bashkisë Kamëz, janë banuar që në periudhën e regjimit komunist. Të lidhura me fermën “Ylli i Kuq” dhe Minierën e Valiasit, punëtorë të shumtë të këtyre sektorëve ndërtuan jetën e tyre në këto dy lagje të asokohshme të qytetit. Lumi Lana dhe lumi i Tiranës pasi bashkohen, e teksa gjarpërojnë, ndajnë këto dy lagje të hershme të qytetit dhe lidhen me njëra-tjetrën me një urë. Ura është ndërtuar nga minatorët e …
Diana Malaj | 26.06.2020 | nyje.al Nga protesta për mbrojtjen e lumenjve, 24 qershor, 2020 Mbrojtja e lumenjve të Shqipërisë e tejkalon natyrën e një çështjeje mjedisore apo turistike. Eshtë ktheyer në çështje jetike. Kjo kryesisht e mbi të gjitha për banorët e fshatrave ku të vetmin burim uji kanë atë rrjedhë lumi. Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë ka miratuar rreth 714 leje ndërtimesh të hidrocentraleve nga ku 223 vetëm në tre vitet e fundit. Numër i cili tejkalon çdo …
Përkthim | Analizë | Project Syndicate |29.04.2020 JOSEPH E. STIGLITZ, ARJUN JAYADEV, ACHAL PRABHALA Foto nga Brian Miller në platformën Unsplash Ndërkohë që hulumtuesit përreth botës po nxitojnë të zhvillojnë diagnoza dhe trajtime të reja për COVID-19, na duhet të mos harrojmë se ky është rast përjashtimor. Jemi të vetëdijshëm se në mungesë të ndërhyrjeve publike vaksinat dhe barnat kritike për jetën varen nga një sistem i shtyrë nga monopolet që i shërben fitimit dhe jo njerëzve. Imagjinoni një botë ku …
Olsi Lelaj | 21.04.2020 | nyje.al Kamëz, 20 mars 2020. Fotografi: Nyje.al “Distancimi social” është bërë pjesë e zhargonit covidian, fjalorin e të cilit po e përvetësojmë përditë. Indeksi i tij përbëhet, ndër të tjera, nga shifra ku mbizotërojnë “përqindja” dhe “grafizimi” i jetëve të humbura, të shëruara apo të infektuara; nga terminologjia virulogjike e mjekësore (virus, Covid-19, pandemi, vaksinë, etj); nga politika përballje dhe masa profilaksie (imuniteti i turmës, distancim social, karantinë, larje duarsh, ndëshkime, etj). “Distancimi social” është …
Marrëdhënia e individit me shtetin është një tematikë e trajtuar mjaft shpesh në letërsi. Ky raport shfaqet përmes perspektivave të ndryshme. Vepra të ndryshme fokusohen në konfliktin midis individit dhe shtetit, duke shfaqur përpjekjet për të mbrojtur lirinë individuale kundrejt kontrollit mbytës të pushtetit, ose, në disa raste të tjera, përshkruhen marrëdhëniet komplekse midis individit dhe shtetit në kontekste të ndryshme historike dhe shoqërore…
Pas premierës së filmit “Një fidan dhe një lopatë”, të artistit të ri e regjisorit Nikolas Pipero një prej pyetjeve nistore që ju bë ishte ajo e merakut për “përjetësinë” e punës së tij. Nikolasi tregoi që për qënien e tij, edhe atë artistike, e tashmja dhe vendi i tij në të ishte më i rëndësishëm. Megjithatë është e pranishme edhe dëshira e tij për të krijuar memorie përmes punës së tij, aq kolektive sa mundet. Kjo përpjekje vërehet edhe në filmin që pati shfaqjen e tij të parë në hapësirën alternative për të rinjtë “Minus Art Space”…
Në kohën kur karnavalet na shpërfaqen me maskat veneciane, me ngjyra e xixa, në Bozovcë ende mund të shohim kremtimin e karnavaleve në një mënyrë më autentike në thelb e kuptim, të njohura ndryshe si edhe si Karnavalet Ilire në Tetovë. Bozovca është fshati më i thellë i malësisë së Sharrit, pjesë e qytetit të Tetovës. Majat e Sharrit të shtrira përreth, nuk të lënë pa të bërë përshtypje, duke i dhënë hijeshi të pamasë fshatit…
Tre vite më parë, si pjesëmarrës i Laboratorit të Antropologjisë Urbane, të organizuar nga Grupi Ata dhe IAKSA prezantova nje kohëzim vizual përmes fotografive të lagjes Bathore në Kamëz. Referencë ishin imazhet e shkrepura nga një fotograf gjerman, ëam Kat, përgjatë vitit 1999. Në një prej imazheve shihet një kontenier i verdhë që shërbente si qëndër ambulatore për lagjen. Në bisedë me time më, ajo më tregoi asokohe që ai kontenier kishte qënë me të vërtetë qendra e vetme shëndetësore për Bathoren për disa vite dhe se unë isha vaksinuar aty përgjatë fëmijërisë së hershme.
