A. V |19.04.2020 | nyje.al

Nuk është se ne kuksianët reshtëm së ngrëni ushqime bio, as sepse ndaluam së qëni ata të maleve që nuk i tremben të ftohtit e viruseve, por ashtu siç pritej… ai erdhi mes nesh. Dikush, mes atyre që vazhdojnë të dalin shëtitje edhe pas infektimit në masë, tha ta quajmë grip si gjithmonë dhe po priste me kureshtje simptomat: kollë, vështirësi në frymëmarrje, temperaturë të lartë dhe për të gjitha këto të trajtohej me çaj të ngrohtë me shumë thela limoni, me napë me uthull në ballë a me supë pule dhe jo të priste në darkë emisionin “Opinion” për të marrë këshillat e radhës nga mjekët infeksionistë, apo të ndiqte lajmet qëndrore për statistikat e fundit nga Ministria e Shëndetësisë, apo (mosozot!) të merrte trajtim me respirator në spitalin infektiv.

Covid-19 e ka ndryshuar jetën në qytet. Qytetarët dalin shëtitje më shumë se përpara. Përpos pedonales zbulojnë zona të reja në qytet, si për shembull, një pjesë e autostradës Durrës-Morinë. Madje një gjimnazist tha që aty pritej të bëhej dhe mbrëmja e matures, duke qenë se krijon mundësi  për distancim social, dhe mund të vallëzohet nëpërmjet “eye contact”.

Tregtarët dalin si çdo ditë në tregun agro-ushqimor, pasi  kalojnë përmes tunelit të ri dezinfektues në hyrjen e tregut. Pullat e kuqe me spraj në dyshemenë përpara biznesit të tyre, u ngjajnë akneve të adoleshentëve. Çmimet e produkteve nuk janë rritur sepse nuk është se ka ardhur Viti i Ri. Blerësit i shtypin edhe më domatet para se t’i blejnë ose t’i lëshojnë sërish në arkë. Është ajo lartësia prej pak centimetrash që shënon rënien e domates dhe rritjen e gjasave që ajo të përdoret vetëm për salcë dhe jo për sallatë.
Shitësit e bulmetit, dinë shumë mirë ta fshehin “acarimin historik” nga blerësit që provojnë pak djathë të bardhë, pak gjizë, dy kokrra ullinj dhe në fund vendosin të mos blejnë asnjërën sepse nuk qenkan cilësore dhe mund të kenë marrë virus gjatë transportit. Më mirë shkojnë tek tjetri, i ka më të mira.

Virusi vonoi të vinte në Kukës sepse po përgatitej për ceremoninë e tij: si pacient zero të prekte një mjek nga Urgjenca e spitalit. E bashkë me mjekun preku  familjen e tij dhe me pas stafin mjekësor. Deri më tani, si për ironi, të prekurit janë më të shumtë nga radhët e spitalit.
Kafenetë janë të gjitha të mbyllura, por ndërkohë sheh kamarierë që hyjnë në lokal, pronarët e tyre që dalin herët në mëngjes nga objekti, sanitare pa uniformë që përdorin hyrjet e pasme të biznesit duke nxjerrë prej andej mbeturinat. Copa të trasha llumi kafeje bien jashtë koshit.
Shumë bare e kanë bllokuar pamjen brenda me gazeta në vetrata. Thonë  se po lyejnë ose që po ndryshojnë arredimin.
Policët si asnjëherë janë miqësuar me ushtarakët. Shkëmbejnë eksperienca në postoblloqe dhe në kryqëzimet kryesore të qytetit  ku ndalojnë dhe kontrollojnë makina.
Në qytet mungon transporti publik. Ndihet mungesa e asaj thirrjes së shoferëve në agjencinë e udhëtareve “A je për Tiranë, o daj?”, dhe ajo ankesa më pas për taksën në Rrugën e Kombit, kur pa u rehatuar ende mirë në sedilje, dëgjohet: “Eh, jan shumë or burrë, pesë euro… se unë s’e kam pasaportizimin në Kukës”.

Një shkrimtar falenderoi karantinën se përfundoi së shkruari një libër. Të varfërit ankohen se bashkia dhe organizatat po shpërndajnë në mënyrë të padrejtë ndihmat ushqimore. Sot të moshuarit u ndjenë të respektuar nga kryeministri  që u lejuan të qarkullojnë jashtë deri në orën 11.00.
“Po ne kur do ta kemi radhën të dalim?”- thonë punonjëset e fasonerisë.

Një plak i pabindur vazhdon të rrijë ulur në stolin me pamje nga xhamia e vjetër e qytetit, përtej orarit të lejuar. Atij ia ka qejfi të kujtojë një histori nga “Brenga e Ballkanit” e Edit Durhamit: “Në malsi ishin në një dhomë i zoti i shtëpisë, nusja e tij, Editi dhe fëmija me i vogël i shtëpisë që ishte 6 vjeç. I zoti i shtëpisë kishte aftësinë që të parashikonte të ardhmen dhe këtë e bënte nëpërmjet vrojtimit të kockës së shpatullës së bagëtive të imta, dele ose dhi me kushtin që ajo të ishte rritur në atë vend. Shenjat e mavijosjes, vrima, e të tjera ishin sinjale me simbolikë të veçantë për t’u interpretuar. Atë ditë i zoti i shtëpisë po e bënte këtë gjest edhe në respekt të gazetares së huaj për të treguar zakonet dhe doket e vendit. Zonja Durham dëgjonte me vëmendje çdo fjalë të tij. I zoti i shtëpisë vrojton me kujdes kockën duke e kthyer nga drita që hynte përmes dritares së dhomës së ndenjes. Mbyll njërin sy, e afron më afër dhe në moment i ikën e kuqja e gjakut nga fytyra. Bëhet i verdhë dhe thotë: “Do kemi vdekje në shtëpi.” E dëgjuan të gjithë, e zonja e shtëpisë e frikësuar, Editi pa kuptuar mirë se çfarë po ndodhte dhe fëmija i vogël që nuk reagoi fare. Pas 6 muajsh ndodh që vdiq fëmija më i vogël i shtëpisë. Pse vdiq, do thoni ju. Nga frika”, ngriti zërin aq sa mundi i moshuari dhe afroi dorën tek maska mbi gojë që i kishte rënë gjatë rrëfimit.

Kjo histori na tregon ku jemi. Kemi udhëheqës si ai i zoti i shtëpisë bestyt, një palë që vëzhgon ngjarjet si gazetarja britanike, organizata dhe media si shpatullat e kafshëve, të mavijosura a me vrimë në të dhe ne, populli, që jemi si fëmija i vogël që presin çfarë do të thotë babai.
I thashë që duhet të ngrihej tani se ora po shkonte 13.00, ndërsa ai ishte i gatshëm për të vazhduar me historinë e radhës, atë kur Durhami takoi një të moshuar në Kukës, në një fshat të quajtur Çinamakë…